Pedodonti - Çocuk Diş Hekimliği

• Çocuğun kalıcı dişleri için gerekli yeri muhafaza ederler.
• Çocuğun estetik görüntüsünü etkiler ve psikolojik olarak kendine güvenini arttırır.
• Çocuğun doğru şekilde konuşmasına yardımcı olur.
• Çocuğun yiyecekleri ısırması ve çiğnemesine yardımcı olur.
• Kalıcı dişlerin yerlerine yerleşmelerine rehberlik ederler. Bu nedenlerden ötürü çocuğunuzun süt dişlerine iyi bakmanız çok önemlidir.

Süt dişleri kalıcı dişlere rehber oldukları için kalıcı dişlerin sürme zamanına kadar ağızda tutulmaya çalışılmalıdır. Süt dişlerinde de kalıcı dişler gibi enfeksiyon ve çürük oluşabilir. Dolgu ve kanal tedavisi ile tedavi edilemeyecek kadar büyük bir enfeksiyon ve madde kaybı olduğunda süt dişinin çekimi gerekebilir. Enfeksiyonlar süt dişinin altında bulunan kalıcı diş germine zarar verecek kadar büyükse süt dişinin çekimi önerilebilir. Ancak çekim öncesi mutlaka röntgen alınmalı ve durum değerlendirmesi yapılmalıdır.

Rehber konumdaki süt dişlerinin tedavisi mümkün değilse ve düşme zamanından önce çekimi gerekiyorsa diğer dişlerin yer değiştirerek bu aralığı kapatmasını engellemek amacıyla yer tutucular yapılmalıdır. Alttan gelecek olan sürekli dişin sürme zamanına kadar yer tutucuların ağızda kalması gereklidir. Bu amaçla sabit ya da hareketli yer tutucular yapılabilir.

Sıklıkla kesici dişlerde ve köpek dişlerinde görülen bu durum, süt dişlerinin geç düşmesine neden olabilir. Bu durumda süt dişlerinin çekilmesi gerekebilir. Bazı durumlarda özellikle üst köpek dişlerinin daha önden ve yukarıdan sürdüğü durumlarda ortodontik tedavi ile sürekli dişin olması gereken pozisyona getirilmesi gerekebilir. Bu konu ile ilgili diş hekiminize danışmanızı tavsiye ederiz.

Bebek ve çocuklarda görülen genellikle üst ön grup dişlerin diş etine yakın yüzeylerinde tebeşirimsi, beyaz nokta şeklinde başlayıp kısa sürede ilerleyen çürük tipine erken çocukluk dönemi çürüğü ya da halk arasında biberon çürüğü denmektedir. Eğer anne ve baba tarafından zamanında fark edilmezse kısa sürede pek çok dişi etkileyen bir tablo ile karşı karşıya kalabilmekteyiz.

Erken çocukluk dönemi çürüğünün oluşmasında en büyük sebep uygun olmayan beslenme şeklidir. Hem anne sütü hem de inek sütü şeker içermektedir. Özellikle gece yatmadan önce ya da uyku sırasında verilen süt ağızda birikerek mikropların dişleri çürütmesi için elverişli bir ortam oluşturur. Bu nedenle özellikle gece beslenmesi sonrası dişlerin temizliğine özen gösterilmelidir.

Biberon çürüğünün oluşmaması için:
1. Bebeğinizin gece ağzında biberonla uykuya dalma alışkanlığından vazgeçirin.
2. Dişleri sürmeye başladıktan sonra beslenme sonrası mutlaka dişlerini temiz bir tülbent (gazlı bez) ya da parmak fırça ile silerek temizleyiniz.
3. Eğer beslenme sonrası bebeğinizin dişlerinin temizliğini gerçekleştiremiyorsanız mutlaka su içirin.
4. Bebeğinizin biberondaki sütüne bal, reçel, pekmez gibi yüksek şeker içerikli besinler eklemeyiniz.
5. Emzik kullanıyorsanız kesinlikle emziği şeker içeren gıdalara batırmayınız.
6. Bebeğinizin, karbonhidrat içerikli sıvı ile dolu biberonla uyumasına izin vermeyin. Sadece su ile yatmasın da bir sakınca yoktur.
7. Bebeğinizi, doktorunuz ile de görüştükten sonra, 12-14 aylıkken biberondan uzaklaştırın.
8. Gün boyunca bebeğinizin rahatlaması için su dışında başka bir sıvı ile dolu biberon kullanmasına izin vermeyin.
9. Bebeğinizin ilk dişi çıktığında en kısa sürede diş hekiminizi ziyaret etmelisiniz.
10. Bebeğinize bir yaşından itibaren bardakla içmeyi öğretmelisiniz.
11. Bebeğinizin yeterli miktarda fluorid aldığından emin olmalısınız. Şehrinizdeki içme sularında fluor bulunmuyorsa diş hekiminize fluorid destekleri konusunda danışabilirsiniz.

Süt dişlerinin zamanından önce düşmesi diş çapraşıklıklarına neden olacağı için süt dişini ağızda tutmak için her tür yol denenmelidir. Enfeksiyon oluşmuş ya da travma nedeniyle diş zarar görmüş ise kanal tedavisi ile süt dişinin ömrü uzatılmaya çalışılmalıdır.

Dişlerin çiğneme yüzeylerinde bulunan ve gıdaların tutunmasına olanak veren olukların (fissür) akışkan kıvamlı dolgu maddeleri ile kapatılması işlemidir. Yapılan araştırmalar her 5 çürükten 4'ünün arka azı dişlerinde oluştuğunu göstermiştir. Özellikle 6 yaş civarında ağız içerisine çıkan, geniş yüzeylere ve derin oluklara sahip olan birinci büyük azı dişleri ömür boyu ağızda kalarak dişlenme ve kapanışın oluşmasında büyük önem taşır. Süt dişlerinin hemen arkasında yer almaları sebebiyle bu dişler genellikle süt dişleri ile karıştırılmakta ve "nasıl olsa değişecek" düşüncesiyle ihmal edilmektedir. 6 yaşındaki bir çocuğun bu bölgeye ulaşarak etkili bir temizlik yapması güç olduğundan bu dişlere sürer sürmez uygulanan fisür örtücüler (fissur sealant) dişi çürüklere karşı koruyacaktır. Ancak çiğneme yüzeylerinde oldukça başarılı olan bu metot, 2 diş arası bölgede oluşabilecek çürükleri önlemede yetersiz kalmaktadır.

Flüorür uygulamaları diş çürüklerini önlemede ve yeni başlayan çürüklerin gelişimini durdurmada uygulanabilecek en basit ve en etkili yöntemdir. Minenin oluşumu sırasında sistemik olarak alınan flor dişler sürdükten sonra topikal uygulamalarla desteklenmedikçe yüzeyden uzaklaşır. Ayrıca son yıllarda yapılan çalışmalar, dişler sürdükten sonra dişlerin yüzeyine uygulanan flüorürün çürükle mücadelede daha etkili olduğunu ortaya çıkarmıştır. Flüorür tabletleri 3 yaşın altındaki çocuklarda ancak yüksek çürük eğilimi varlığında içme suyundaki flor miktarı, çocuğun yaşı ve kilosu göz önüne alınarak reçetelendirilmelidir. Çünkü flüorür fazla alındığı zaman dişlerde renklenmelere neden olmaktadır.

1. Hekim uygulamaları: Jel, solüsyon ya da vernik şeklindeki Flüorür uygulamalarına dişler sürdükten hemen sonra başlanmalı ve düzenli periyodlarla en az 4 yıl süreyle devam edilmelidir.

2. Kişisel uygulamalar: Diş macunları, gargaralar (2,5-3 yaşından önce yutma riskinden dolayı önerilmez)